Light ή πλήρη προϊόντα στη διατροφη μας
Ολο και περισσότερες έρευνες αποδεικνύουν πως η σωστή διατροφή είναι ο θεμέλιος λίθος για να θωρακίσουμε την υγεία μας και να έχουμε μια καλή ποιότητα ζωής καθώς μεγαλώνουμε. Ισορροπημένη διατροφή, φυσική δραστηριότητα και ένας υγιεινός τρόπος ζωής συμβάλλουν ουσιαστικά στη σωματική και ψυχική μας ευημερία.
Στα πλαίσια της υιοθέτησης μιας σωστής διατροφής, συχνά επιλέγουμε light προϊόντα και όχι πλήρη. Τα προτιμάμε αν θέλουμε να διατηρήσουμε το βάρος μας ή να χάσουμε τα περιττά κιλά καθώς και αν αντιμετωπίζουμε πρόβλημα υγείας.
Είναι όμως η πιο υγιεινή επιλογή; Και αν ναι, ποια light προϊόντα να επιλέξουμε;
Τα light προϊόντα έκαναν την εμφάνισή τους στην αγορά πριν δυο δεκαετίες κερδίζοντας σταδιακά την προτίμησή μας. Σύμφωνα με τον κώδικα τροφίμων και ποτών, άρθρο 6, «ένα προϊόν ονομάζεται light ή lite ή slim ή και άλλες παρεμφερείς ονομασίες, εφόσον οι παρεχόμενες θερμίδες είναι μειωμένες κατά 30% από το αντίστοιχο πρότυπο προϊόν της ισχύουσας νομοθεσίας». Η μείωση αυτή όμως δεν αφορά την μείωση των πρωτεϊνών.
Τα light προϊόντα δημιουργήθηκαν για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και των καρδιαγγειακών νοσημάτων, όμως έρευνες αποδεικνύουν πως ο στόχος για τη μείωση του σωματικού βάρους δεν επιτεύχθηκε.
Πιθανότατα αυτό οφείλεται στο ότι πιστεύοντας ότι το τρόφιμο ή το ρόφημα που επιλέγουμε περιέχει ελάχιστες θερμίδες, λιπαρά ή ζάχαρη οδηγούμαστε στην υπερκατανάλωσή του. Αυτό έχει ως συνέπεια, συχνά με το light προϊόν να παίρνουμε τις ίδιες ή ακόμη και περισσότερες θερμίδες από το αντίστοιχο πλήρες προϊόν. Επιπρόσθετα με την υπερκατανάλωσή τους, υπάρχει κίνδυνος να εμφανιστούν προβλήματα υγείας με το πέρασμα του χρόνου, όπως αύξηση του σωματικού λίπους και μεγαλύτερες πιθανότητες για εμφάνιση διαβήτη τύπου 2.
Τα προϊόντα με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, δε σημαίνει ότι έχουν και χαμηλή περιεκτικότητα σε λίπος ή θερμίδες. Προϊόντα με μεγάλες ποσότητες λίπους δεν συνεπάγεται πως η light εκδοχή τους θα περιέχει σημαντικά λιγότερες θερμίδες, ώστε το τρόφιμο να θεωρείται «διαιτητικό». Όπως για παράδειγμα η κρέμα γάλακτος, η μαγιονέζα και τα τυριά σε light εκδοχή μπορεί να περιέχουν λιγότερο λίπος και θερμίδες από τα αντίστοιχα πλήρη προϊόντα, όμως είναι τρόφιμα που θα πρέπει να τα καταναλώνουμε σε μικρές ποσότητες στα πλαίσια μιας ισορροπημένης διατροφής, αν θέλουμε να αποφύγουμε τις περιττές θερμίδες. Άρα είναι μύθος ότι αν προτιμήσουμε ένα light προϊόν θα αδυνατίσουμε, ανεξάρτητα από την ποσότητα που θα καταναλώσουμε.
Τα light προϊόντα μειώνουν τη ζάχαρη και το κορεσμένο λίπος, που είναι εχθροί της υγείας μας. Καθώς η γεύση του προϊόντος αλλοιώνεται με την αφαίρεση της ζάχαρης ή του λίπους, χρησιμοποιούνται βελτιωτικά γεύσης, τροποποιημένα σάκχαρα και πρόσθετα. Επομένως τα light προϊόντα είναι πιο επεξεργασμένα από τα πλήρη και αυτό δημιουργεί εύλογα το ερώτημα κατά πόσο τελικά ωφελεί την υγεία μας να τα προτιμούμε.
Είναι όμως όλα τα light προϊόντα επιβλαβή; Ή υπάρχουν και light προϊόντα που μπορούμε να τα καταναλώνουμε άφοβα;
Ας δούμε την κάθε κατηγορία ξεχωριστά!
Τα γαλακτοκομικά με λιγότερα λιπαρά (γάλα, γιαούρτι, τυριά) είναι από τα πιο ασφαλή light προϊόντα, γιατί η αφαίρεση του λίπους, δε γίνεται με χημική επεξεργασία, αλλά με μηχανική και δεν προστίθεται κάποιο άλλο συστατικό. Η πρωτεΐνη και το ασβέστιο, τα οποία αποτελούν υδατοδιαλυτά θρεπτικά συστατικά, παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτα.
Επομένως τα γαλακτοκομικά προϊόντα μειωμένων λιπαρών δεν είναι χαμηλότερης διατροφικής αξίας από τα πλήρη και μπορούμε να τα επιλέγουμε.
Το κορεσμένο λίπος συμβάλλει όχι μόνο στην αύξηση των θερμίδων, αλλά και στην αύξηση των επιπέδων της «κακής» χοληστερόλης, η οποία με τη σειρά της μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Επομένως, τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλότερα λιπαρά αποτελούν μια πιο υγιεινή επιλογή από τα πλήρη, ειδικά για όσους προσπαθούν να μειώσουν από την καθημερινότητά τους την πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών, όπως άτομα με δυσλιπιδαιμίες, διαβήτη τύπου 2, υπέρταση, υπέρβαρα ή παχύσαρκα άτομα, καπνιστές ή άτομα με ιστορικό καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Τα light γαλακτοκομικά μάς προσφέρουν λιγότερη ποσότητα ασβεστίου και βιταμινών Α,D,Ε,Κ που βρίσκονται στο λίπος. Αυτός είναι ο λόγος που πολλά light γαλακτοκομικά εμπλουτίζονται με βιταμίνες και μέταλλα και κυρίως με βιταμίνη D, που είναι πολύ σημαντική για την υγεία των δοντιών, των οστών, την απορρόφηση του ασβεστίου, αλλά και για το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Το βούτυρο είναι ένα δημοφιλές γαλακτοκομικό προϊόν που παρασκευάζεται από γάλα ή κρέμα γάλακτος. Περιέχει λιποδιαλυτές βιταμίνες όπως βιταμίνη Α και Ε, ασβέστιο, μαγνήσιο, φώσφορο, κάλιο, ιώδιο. Περιέχει επίσης κορεσμένα και μονοακάρεστα λιπαρά. Η μαργαρίνη είναι ένα επεξεργασμένο τρόφιμο το οποίο παρασκευάζεται συνήθως από υδρογονωμένα φυτικά έλαια,περιέχει πρόσθετους γαλακτοματοποιητές και χρωστικές ουσίες και μας δίνει παρόμοιες θερμίδες με το βούτυρο.Συχνά εμπλουτίζεται με βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.
Παρόλο που ορισμένα προϊόντα μαργαρίνης περιέχουν χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά από το βούτυρο, συχνά περιέχουν trans λιπαρά, τα οποία θεωρούνται πιο επιβλαβή για την υγεία από τα κορεσμένα λιπαρά, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, αυξάνουν την LDL ( την «κακή» χοληστερίνη) και μειώνουν την HDL( την «καλή» χοληστερίνη).
Τα αναψυκτικά είναι ιδιαίτερα αγαπητά σε μικρούς και μεγάλους. Τα light αναψυκτικά αποτελούνται από ανθρακούχο νερό, φυσικά ή τεχνητά γλυκαντικά, χρωστικές ουσίες, φυσικές ή τεχνητές γεύσεις, αρώματα και άλλα πρόσθετα. Μπορεί να αντικαθίσταται η ζάχαρη με ακεσουλφαμικό κάλιο ή ασπαρτάμη αλλά το φωσφορικό οξύ (που χρησιμοποιείται ως συντηρητικό και ενισχυτικό γεύσης) παραμένει ίδιο,οπότε καλό είναι να μην τα προτιμούμε.
Τα υποκατάστατα ζάχαρης που συχνά χρησιμοποιούνται σε αυτά τα προϊόντα, θεωρούνται γενικά ως ασφαλή όταν καταναλώνονται με μέτρο, όμως η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει πεπτικά προβλήματα, πονοκεφάλους ή άλλες παρενέργειες.
Στα προϊόντα κρέατος και στα light αλλαντικά συνήθως αφαιρείται ένα ποσοστό κυρίως κορεσμένων λιπαρών, αλλά περιέχουν πολύ αλάτι και πρόσθετα συστατικά. Είναι επεξεργασμένα τρόφιμα με αρκετά λιπαρά, αν όμως τα αγαπάμε, ίσως είναι προτιμότερο να επιλέξουμε τα light ή εκείνα που έχουν μικρότερη περιεκτικότητα σε λίπος, όπως το κoτόπουλο και η γαλοπoύλα.
Τα γλυκά με λίγη ή καθόλου ζάχαρη είναι μια μεγάλη κατηγορία προϊόντων, η οποία περιλαμβάνει σνακ όπως μπισκότα, κέικ και σοκολάτες, μαρμελάδες, επιδόρπια γιαουρτιού, παγωτά κ.ά.Στα προϊόντα αυτά η ζάχαρη είτε έχει μειωθεί είτε έχει αντικατασταθεί από κάποια άλλη γλυκαντική ύλη (φυσική ή τεχνητή) με στόχο τον έλεγχο του σωματικού βάρους, τη μείωση των λιπιδίων ή τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα, ενώ συνήθως έχουν την ίδια ποσότητα λίπους ή θερμίδων με τα αντίστοιχα πλήρη.
Η αντικατάσταση της ζάχαρης με γλυκαντικές ύλες δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι μια υγιεινή και θρεπτική επιλογή, καθώς δεν γνωρίζουμε τις μακροχρόνιες συνέπειές τους στην υγεία μας.
Τα light γλυκά μπορεί να έχουν πολλές θερμίδες, ελάχιστη θρεπτική αξία, κορεσμένα και υδρογονωμένα λιπαρά και πολλούς υδατάνθρακες. Επομένως, αν καταναλώσουμε μεγάλη ποσότητα μπορεί να επηρεαστούν οι τιμές του σακχάρου στο αίμα. Είναι προτιμότερο να επιλέξουμε δημητριακά ολικής άλεσης, ξηρούς καρπούς, ένα παστέλι ή μαύρη σοκολάτα που μας προσφέρουν αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, αντί για τα επεξεργασμένα light γλυκά.
Μπορούμε λοιπόν να αντικαταστήσουμε πλήρη τρόφιμα με light όταν ακολουθούμε μερικές απλές οδηγίες:- Επιλέγουμε προϊόντα που η αντικατάσταση ζάχαρης ή λίπους έχει γίνει με φυσικό τρόπο και ταυτόχρονα έχουν μειωμένες θερμίδες.
- Δεν κάνουμε υπερκατανάλωση light προϊόντων γιατί τότε θα έχουμε αντίθετα αποτελέσματα. Να τα καταναλώνουμε σε ίσες ποσότητες με τα αντίστοιχα πλήρη προϊόντα.
- Ελέγχουμε την ετικέτα του προϊόντος και επιλέγουμε αυτό με τα λιγότερα ποσοστά λίπους, κορεσμένου λίπους, αλατιού, ζάχαρης και θερμίδων.
Ό,τι και αν επιλέξουμε, light ή πλήρη προϊόντα, ας το κάνουμε με σεβασμό και αγάπη στον εαυτό μας, χωρίς υπερβολές!